Materiał Butohpolis
BUTOH NA ŚWIECIE
BUTOH jest szczególną formą sztuk performatywnych. Nazywane jest czasem post-tańcem, teatrem tańca, teatrem ruchu/ciała. Jest zjawiskiem charakterystycznym i odmiennym od pozostałych form współczesnej szeroko pojętej sztuki ruchu. Butoh powstało na styku kultury Wschodu i Zachodu, potwierdzając tezy Antropologii Teatru o transkulturowości współczesnych sztuk performatywnych. Pierwsze spektakle powstały w Japonii zainspirowanej awangardą Zachodu i były jak kamyk wrzucony do wody – kręgi inspiracji nieustannie rozchodzą na całym świecie, tworząc coraz to nowe formy butoh jako sztuki transnarodowej. Butoh jest prezentowane na najważniejszych scenach jak the Sadlers Wells/Londyn i na największych festiwalach teatru i tańca na świecie, jak Umbrella i ImpulsTanz. W Europie, Azji, obu Amerykach, Australii odbywają się międzynarodowe festiwale butoh. Od kilkudziesięciu lat butoh wywiera wpływ na sztukę performatywną na całym świecie, a do jego metody sięga wiele zespołów teatralnych i tanecznych. Kolejne pokolenia zajmują się tą formą ruchu, poszukując własnych dróg artystycznej ekspresji. Od kilku lat butoh znajduje się w fazie poszukiwania tzw. “nowego butoh”, co potwierdziły wypowiedzi kuratorów festiwali z różnych kontynentów podczas międzynarodowej rozmowy w ramach Hybrid Butoh Festival w grudniu 2022 r.
BUTOH W POLSCE I WARSZAWIE
Butoh jest obecne w Warszawie i w Polsce od ponad 40 lat. Prezentowały je duże ośrodki kultury w Warszawie i innych miastach Polski, m.in. Ośrodek Teatralny Akademia Ruchu, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Rozdroże – Międzynarodowe Spotkania Sztuki Akcji, Skrzyżowanie Kultur, Teatr Mały, Sztuka Ulicy, Scena Tańca Studio, Instytut Teatralny oraz Instyt im. J. Grotowskiego/Wrocław, Stary Browar/Poznań, Teatr Kana/Szczecin, Klub Żak/Gdańsk, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej – Manggha/Kraków i wiele innych. Niezależni menagerowie kultury – w tym Sylwia Hanff (od 21 lat) – zapraszają zagranicznych artystów do prezentacji spektakli i prowadzenia warsztatów.
Wg światowych (2-letnie ogólnoświatowe badania „Obecna sytuacja Butoh poza Japonią – ankieta ukierunkowana na indywidualnych wykonawców / pod auspicjami the Arts Council Tokyo-Tokyo Metropolitan History and Cultural Foundation; wkrótce ukaże sie publikacja Butoh Research 2017- 2019 www.dance-archive.net) w Polsce istnieje wyjątkowo duże zainteresowanie tańcem butoh, co potwierdzają polscy badacze: „W Polsce epoki transformacji […] butoh trafiło na szczególnie podatny grunt. Obecnie to jednak stolica kraju stała się jego głównym ośrodkiem […] Twórcom tego obszaru udało zgromadzić się wokół siebie społeczność buto-entuzjastów, którzy nie tylko uczestniczą w wydarzeniach artystycznych, ale także biorą udział w warsztatach i rozmaitych inicjatywach na pograniczu różnych dziedzin sztuki, jak: instalacje, krótkie pokazy, wykłady, spotkania. […] W Warszawie od lat aktywni są animatorzy i artyści butoh, których działania doprowadziły do powstania lokalnej społeczności tego gatunku.”1– pisze Julia Hoczyk [redaktorka taniec polska.pl, teatrolożka, krytyczka i badaczka tańca, pracuje w Instytucie Muzyki i Tańca].
To nieustające zainteresowanie butoh w Polsce potwierdza również frekwencja podczas 4 edycji w latach 2019-2022 Festiwalu Butohpolis w Warszawie.
Butoh od ponad 50 lat wywiera wpływ na szeroko pojęte sztuki performatywne na całym świecie.
Rewolucyjne pod względem środków wyrazu i przekraczające granice gatunków, butoh wprowadziło nowe spojrzenie na ekspresję na scenie. Na gruncie europejskim butoh wciąż zaskakuje swą odmienną stylistyką, tworząc nowe warunki wymiany artystycznej, a także ugruntowując swą pozycję we współczesnej sztuce scenicznej. Warszawa jest ważnym ośrodkiem rozwoju tej sztuki niezależnej. Przez wiele lat przyjeżdżali tu najwięksi japońscy mistrzowie tego tańca. Środowisko warszawskich i szerzej polskich tancerzy potrzebuje jednak platformy prezentacji i wymiany z nie-japońskimi artystami, dzięki której będzie możliwy rozwój tej sztuki uprawianej przez polskich artystów. Tworzymy platformę dla dialogu twórczego oraz inkubatora tzw. „nowego butoh”.
1.Julia Hoczyk, Publikacja pokonferencyjna Centrum Sztuki Tańca z 2019 roku „TANIEC W WARSZAWIE. Sztuka tańca i choreografii w XX i XXI wieku.”
